23. edycja Konkursu

Zapraszamy do udziału osoby zdające maturę w maju 2026 i 2027 roku.

Każdego roku zapraszamy uczniów szkół średnich do udziału w Konkursie Wiedzy o Materiałach. Udział w nim otwiera drogę do zdobycia "indeksu" Wydziału Inżynierii Materiałowej jeszcze przed egzaminem maturalnym.

Konkurs jest dwuetapowy:

• I etap polega na samodzielnym opracowaniu referatu na jeden wybrany temat z sześciu ogłoszonych na stronie internetowej.
   
• Uczniowie zakwalifikowani do II etapu Konkursu rozwiązują test z zakresu chemii, fizyki i inżynierii materiałowej. Pytania obejmują zarówno zadania obliczeniowe jak i teoretyczne z wybranych zagadnień fizyki ciała stałego oraz chemii z zakresu chemii nieorganicznej i organicznej. Pytania z inżynierii materiałowej obejmują zakres skryptu, który wysyłamy osobom, które przeszły do II etapu.
   

Szczegółowe informacje znajdują się w Regulaminie.
  

Terminy w 23 edycji

• Ogłoszenie 23. edycji Konkursu i tematów referatów I etapu: 1 grudnia 2025 roku (poniedziałek).
• Termin wysłania prac w I etapie: do 15 lutego 2026 roku, do godz. 23:59 (niedziela).
• Ogłoszenie listy zakwalifikowanych do II etapu: 23 lutego 2026 roku (poniedziałek).
• Drugi etap Konkursu: 10 kwietnia 2026 roku (piątek).
• Ogłoszenie wyników konkursu: 17 kwietnia 2026 roku (piątek).
• Wręczenie nagród Laureatom: w dniu Drzwi Otwartych PW 2026.
      

Etap I: 1 XII 2025 - 15 II 2026

  
Tematy referatów:

 
Temat nr 1: Niewidzialna ochrona ukryta w kodach kreskowych

Zbliża się czas kupowania prezentów pod choinkę dla naszych bliskich. Szczególnie, gdy jest to wyrób droższy, np. jakiś produkt nabywany w drogerii czy perfumerii, ale też często droższa książka z księgarni, na opakowaniu znajdziemy na ogół biały paseczek z kodem kreskowym. Czy to tylko kod dla sprzedawcy do sczytania produktu i nabicia ceny w kasie? Chyba nie, bo gdybyśmy próbowali wyjść ze sklepu bez płacenia, będzie „piszczeć” na bramce. Czy sprawdzaliście kiedyś, co jest w środku, pod tym białym paseczkiem? Opiszcie jaki materiał może być wykorzystywany jako takie zabezpieczenie antykradzieżowe i jakie jego właściwości są tu wykorzystywane.

autor: prof. Dariusz Oleszak

Temat nr 2: Jak promienie rentgenowskie pomagają zobaczyć to, co niewidoczne?

Czy zdarzyło Ci się zastanowić, w jaki sposób naukowcy potrafią ustalić, z czego dokładnie zbudowany jest materiał, skoro jego atomów nie da się zobaczyć gołym okiem ani pod zwykłym mikroskopem? Jedną z metod, która pozwala „podejrzeć” wnętrze wielu materiałów, jest dyfrakcja rentgenowska (XRD). Wykorzystuje się ją dziś m.in. do badania składu minerałów, kontroli jakości leków, analizowania nowoczesnych baterii czy sprawdzania autentyczności dzieł sztuki.

Wyjaśnij, czym jest dyfrakcja rentgenowska i jak pomaga określić budowę materiałów. Wybierz jedno współczesne zastosowanie XRD, które szczególnie Cię zaciekawiło, i opisz, dlaczego ta metoda jest tam potrzebna. Spróbuj odpowiedzieć na pytanie czy dyfrakcja rentgenowska to tylko specjalistyczne narzędzie naukowców, czy może coś, co wpływa również na codzienne życie każdego z nas?

autorka: dr hab. inż. Joanna Zdunek, prof. PW

Temat nr 3: Świat bez ceramiki inżynierskiej – utopia czy tylko wyzwanie

Rozwój fizyki ciała stałego, chemii nieorganicznej oraz metalurgii proszków w XX wieku pozwolił na tworzenie wyjątkowych tworzyw ceramicznych niemożliwych do uzyskania z gliny.

Wyobraź sobie, że pewnego dnia znikają wszystkie te materiały, zaliczane do ceramiki inżynierskiej – czyli nowoczesne, zaawansowane tworzywa używane w wielu dziedzinach przemysłu. To nie są zwykłe cegły czy talerze, ale materiały o niezwykłych właściwościach: bardzo wytrzymałe, odporne na temperaturę, ścieranie, korozję czy prąd elektryczny. Z ceramiki inżynierskiej powstają, elementy silników, aparatura medyczna, elektronika, filtry, narzędzia skrawające, płytki pancernych osłon, materiały ogniotrwałe czy komponenty rakiet i satelitów. Jak wyglądałby świat bez tych materiałów? Czy metale, tworzywa sztuczne lub kompozyty mogłyby całkowicie przejąć ich funkcje? A może ich brak spowolniłby lub zatrzymał postęp technologiczny? Czy świat bez tych materiałów byłby „lepszy”, prostszy, „wolniejszy technologicznie” ale może bardziej ekologiczny ?  A może byłby to świat pełen problemów: braku nowoczesnej medycyny, szybszego zużywania się urządzeń, mniej bezpiecznego transportu, gorszej jakości życia?

Wskaż kilka konkretnych materiałów (i urządzeń w których działają),  spróbuj przewidzieć co by się stało gdybyśmy ich nie znali.

autor: dr hab. inż. Marek Kostecki, prof. PW

Temat nr 4: Od świerkowej ramy do kompozytów węglowych: współczesne materiały i techniki produkcji w lotnictwie pasażerskim

Przemysł lotniczy ewoluuje nieprzerwanie od czasu, gdy starszy z braci Wright, Wilbur, 14 grudnia 1903 roku przeleciał kilka metrów statkiem powietrznym Flyer I, którego rama została wykonana z drewna świerkowego. Od tamtej chwili rozwojowi konstrukcji płatowców i silników towarzyszy stały postęp materiałowy – oba te obszary są ze sobą ściśle powiązane.

Dzisiejsze osiągi samolotów nie byłyby możliwe bez zastosowania nowoczesnych, lekkich i wytrzymałych materiałów, takich jak kompozyty włókniste, stopy aluminium czy tytanu. Współczesne samoloty pasażerskie są coraz bardziej ekonomiczne i mogą pokonywać znacznie większe dystanse, między innymi dzięki lżejszym i bardziej wytrzymałym konstrukcjom.

Opisz, z jakich materiałów obecnie wytwarza się silniki turbowentylatorowe oraz konstrukcje płatowców samolotów pasażerskich, a także jakie metody wytwarzania stosuje się do ich produkcji.

autor: dr inż. Tomasz Borowski

Temat nr 5: Przegrzewanie pod kontrolą: rola kompozytów Cu-Mo w chłodzeniu nowoczesnej elektroniki

Współczesne urządzenia elektroniczne — od smartfonów po centra danych — generują coraz więcej ciepła. Aby działały niezawodnie i bezpiecznie, potrzebne są materiały, które skutecznie odprowadzają nadmiar energii cieplnej. Jedną grupę takich materiałów reprezentują kompozyty miedzi z molibdenem (Cu-Mo).

W referacie wyjaśnij: 1) skąd bierze się zjawisko przegrzewania elektroniki, 2) jakie zagrożenia niesie brak efektywnego odprowadzania ciepła, 3) czym wyróżniają się kompozyty Cu-Mo i dlaczego znajdują zastosowanie w urządzeniach wysokiej mocy, 4) jakie inne nowoczesne materiały i rozwiązania są obecnie rozwijane, aby radzić sobie z problemem grzania elektroniki.

autorka: mgr inż. Daria Pałgan

Temat nr 6: Na stoku i trasach biegowych: wpływ właściwości materiałów na konstrukcję nart

Zarówno narty biegowe, jak i zjazdowe służą do poruszania się po śniegu, ale ich konstrukcja i stosowane do ich produkcji materiały różnią się znacząco. Twoim zadaniem jest wyjaśnić, jakie czynniki użytkowe sprawiają, że obie grupy nart projektuje się odmiennie. Opisz, z jakich materiałów produkuje się współczesne narty biegowe oraz zjazdowe, zwracając uwagę na różnice w budowie poszczególnych ich elementów. Przeanalizuj, jakie właściwości materiałowe są kluczowe dla każdej z tych konstrukcji i w jaki sposób odpowiadają one na wymagania stawiane nartom w ich specyficznych warunkach pracy. Zastanów się także, jak rozwój materiałów wpływa na ewolucję sprzętu narciarskiego.

autorka: mgr inż. Anna Łabęda
  
   

Wytyczne do przygotowania referatu
  

Kontakt

W razie pytań prosimy o kontakt na adres email: konkurs.wim@pw.edu.pl
Zapraszamy również na facebook.com/konkurs.wim